پس از قطع روابط دیپلماتیک میان ایران و آمریکا در سال ۱۳۵۹، سفارتخانه‌های دو کشور بسته شدند. اما همان‌طور که جهان بدون ارتباط نمی‌چرخد، روابط انسانی، حقوقی و کنسولی هم نمی‌تواند به‌طور کامل قطع شود.
در چنین شرایطی، کشور سومی به‌عنوان «حافظ منافع» تعیین می‌شود تا ارتباط‌های رسمی، کنسولی و ضروری را میان دو دولت حفظ کند.
در ادامه به زبان ساده توضیح می‌دهیم حافظ منافع ایران در آمریکا کدام کشور است، دفتر حافظ منافع ایران در واشنگتن چه خدماتی می‌دهد، و در مقابل کدام کشور حافظ منافع آمریکا در ایران است.
بیشتربخوانید: حافظ منافع کیست و چیست؟
حافظ منافع ایران در آمریکا کدام کشور است؟
کشور سوئیس از سال ۱۹۸۰ (۱۳۵۹ شمسی) تاکنون به‌عنوان حافظ منافع جمهوری اسلامی ایران در ایالات متحده آمریکا فعالیت می‌کند.
این بدان معناست که چون ایران در آمریکا سفارت ندارد، سفارت سوئیس در واشنگتن وظایف کنسولی و دیپلماتیک ایران را در سطحی محدود انجام می‌دهد.
وظایف اصلی سوئیس به‌عنوان حافظ منافع ایران:
- انتقال پیام‌های رسمی بین دولت ایران و آمریکا.
- رسیدگی به مسائل انسانی و کنسولی مانند زندانیان ایرانی در آمریکا.
- حفاظت از ساختمان سابق سفارت ایران در واشنگتن.
- تسهیل تماس‌های ضروری بین نهادهای دو کشور در شرایط بحرانی.
به‌عبارت ساده، اگر اختلاف یا مسئله‌ای میان تهران و واشنگتن پیش بیاید، پیام‌ها از طریق سفارت سوئیس رد و بدل می‌شود.
حافظ منافع آمریکا در ایران کدام کشور است؟
در طرف مقابل، کشور سوئیس نقش متقابل را در تهران نیز ایفا می‌کند؛ یعنی حافظ منافع ایالات متحده آمریکا در ایران هم هست.
سفارت سوئیس در تهران، در خیابان نیاوران (فرشته سابق) قرار دارد و علاوه بر روابط دوجانبه سوئیس و ایران، وظیفه دارد پیام‌ها و درخواست‌های رسمی آمریکا را نیز به دولت ایران منتقل کند.
وظایف سوئیس به‌عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران:
- حفظ منافع شهروندان آمریکایی در ایران.
- انتقال پیام‌های رسمی و دیپلماتیک بین دو کشور.
- نظارت بر وضعیت اتباع آمریکایی در ایران در صورت بروز مشکل.
- هماهنگی در موارد انسان‌دوستانه یا بحران‌های بین‌المللی.
جالب است بدانید که نقش دوگانه سوئیس (به‌عنوان حافظ منافع هر دو کشور) در جهان بی‌نظیر است و به همین دلیل از سوئیس به‌عنوان «میانجی مطمئن» یاد می‌شود.
سفارت ایران در آمریکا در کدام شهر است؟
تا پیش از سال ۱۳۵۹، سفارت ایران در واشنگتن دی‌سی (Washington D.C.) فعال بود.
اما پس از اشغال سفارت آمریکا در تهران و قطع روابط رسمی، فعالیت این سفارتخانه نیز متوقف شد.
با این حال، ساختمان سفارت ایران در خیابان ماساچوست (Massachusetts Ave NW, Washington D.C.) همچنان وجود دارد و تحت حفاظت و نگهداری دولت سوئیس است.
آدرس ساختمان سفارت ایران (غیرفعال):
۳۰۰۵ Massachusetts Ave NW, Washington, DC 20008, United States
این ساختمان تاریخی هنوز هم با پرچم ایران شناخته می‌شود، اما فعالیت دیپلماتیکی در آن انجام نمی‌شود.
بیشتربخوانید: رزرو وقت سفارت آمریکا | راهنمای کامل وقت ویزای آمریکا ۲۰۲۵
دفتر حافظ منافع ایران در آمریکا
اگرچه ایران سفارت رسمی در آمریکا ندارد، اما برای ارائه خدمات به ایرانیان مقیم آمریکا، دفتر حافظ منافع جمهوری اسلامی ایران در واشنگتن دی‌سی ایجاد شده است.
این دفتر تحت نظارت سفارت پاکستان در واشنگتن فعالیت می‌کند، زیرا پاکستان نماینده رسمی ایران در امور کنسولی در آمریکا است.
وظایف و خدمات دفتر حافظ منافع ایران در آمریکا:
- صدور گذرنامه جدید برای ایرانیان مقیم آمریکا.
- تمدید و تعویض شناسنامه، گواهی تولد و مدارک هویتی.
- ارائه وکالت‌نامه‌ها، گواهی امضا و امور حقوقی شخصی.
- ثبت ازدواج، طلاق و تولد فرزندان ایرانی در خارج از کشور.
- ارائه مدارک لازم برای بازگشت داوطلبانه به ایران.
این دفتر با هماهنگی وزارت امور خارجه ایران فعالیت می‌کند و خدماتش کاملاً رسمی است، حتی با وجود نبود سفارت مستقیم.
آدرس دفتر حافظ منافع ایران در آمریکا:
Interests Section of the Islamic Republic of Iran
c/o Embassy of Pakistan
۱۲۵۰ 23rd Street NW, Suite #200
Washington, D.C. 20037
ایمیل رسمی: iranianinterests@gmail.com
تفاوت میان سفارت و دفتر حافظ منافع
| ویژگی | سفارت | دفتر حافظ منافع |
|---|---|---|
| وابستگی رسمی | مستقیم به دولت کشور | تحت نظارت کشور ثالث |
| نوع خدمات | کامل (سیاسی، فرهنگی، اقتصادی) | محدود (کنسولی و انسانی) |
| محل فعالیت | خاک کشور میزبان | خاک کشور ثالث یا نمایندگی دیپلماتیک آن |
| روابط سیاسی | وجود دارد | قطع شده است |
چرا سوئیس و پاکستان انتخاب شدند؟
انتخاب این دو کشور بر اساس بی‌طرفی سیاسی و روابط پایدارشان با هر دو طرف انجام شد.
- سوئیس در جهان به‌عنوان کشوری بی‌طرف و مورد اعتماد شناخته می‌شود و سابقه طولانی در میانجی‌گری بین کشورها دارد.
- پاکستان نیز روابط سنتی و دوستانه‌ای با ایران دارد و از نظر فرهنگی و منطقه‌ای گزینه مناسبی برای نمایندگی کنسولی ایران در آمریکا محسوب می‌شود.
سؤالات متداول درباره حافظ منافع ایران و آمریکا
۱. آیا می‌توان از طریق دفتر حافظ منافع در آمریکا ویزای ایران گرفت؟
بله، ایرانیان و حتی اتباع خارجی مقیم آمریکا می‌توانند از طریق دفتر حافظ منافع، برای دریافت ویزای ورود به ایران اقدام کنند.
۲. آیا دفتر حافظ منافع ایران خدمات وکالت و حقوقی انجام می‌دهد؟
بله، این دفتر اسناد رسمی مانند وکالت‌نامه، گواهی امضا و ترجمه رسمی را تأیید می‌کند.
۳. آیا شهروندان آمریکایی در ایران می‌توانند به سفارت سوئیس مراجعه کنند؟
بله، سفارت سوئیس در تهران مسئول پیگیری امور کنسولی اتباع آمریکایی در ایران است.
۴. آیا در آینده احتمال بازگشایی سفارت ایران در واشنگتن وجود دارد؟
در حال حاضر نه، اما کارشناسان می‌گویند در صورت بهبود روابط سیاسی، بازگشایی سفارت‌ها ممکن است.
۵. آیا خدمات دفتر حافظ منافع هزینه دارد؟
بله، مانند سایر خدمات کنسولی، هر خدمت تعرفه مخصوص خود را دارد که در وب‌سایت رسمی دفتر اعلام شده است.
جمع‌بندی
روابط رسمی میان ایران و آمریکا سال‌هاست قطع شده، اما پل‌های انسانی هنوز پابرجاست.
سوئیس به‌عنوان حافظ منافع هر دو کشور، و پاکستان به‌عنوان مجری امور کنسولی ایران در آمریکا، نقش مهمی در حفظ ارتباط میان مردم دو کشور دارند.
اگر در آمریکا زندگی می‌کنی و نیاز به تمدید پاسپورت یا دریافت وکالت‌نامه داری، دفتر حافظ منافع ایران در واشنگتن دی‌سی تنها مرجع رسمی برای انجام این کارهاست.
برای اطلاعات دقیق‌تر، می‌توانی به سایت daftar.org